idee ontwikkeling en erfgoed
Momenteel begeleid ik 3 eindexamenstudenten van de Reinwardt Academie. De onderwerpen voor hun scriptie zijn uiteenlopend, maar hebben alledrie nieuwe media als bepalende component. Daarom hebben ze mij als begeleider. Aan de hand van hun voorstellen en de moeite die ze hebben met de originaliteit van hun eigen idee krijg ik de indruk dat ideeontwikkeling en creatief conceptdenken meer deel zouden moeten uitmaken van de opleiding. Dat is de andere reden dat ze mij als begeleider hebben gekregen.
Erfgoedspecialisten zullen in toenemende mate in staat geacht worden om complexe erfgoed vraagstukken integraal op te lossen. Dat betekent: niet alleen (mee)denken over het creatieve concept voor een nieuwe tentoonsteling, om ook over de educatieve kant ervan, de online component (bezoekers laten participeren, collecties toegepast ontsluiten). Ook de communicatieve kant (marketing, PR, citymarketing) en de museologische (relevantie, warde van objacten in maatschappelijke context, authenticiteit, duurzaamheid, etc.) spelen daarin mee. Hoe bepaal je dan de kern van je concept, op welke manier kan de beleving bijdragen aan het succes van het project, is er een crossmediale benadering mogelijk? Dat vergt van de opleiding een benaderingswijze waarin minder het object en meer de ‘gesprekken’ tussen mensen centraal zullen staan. Maar hoe leer je creatief en conceptmatig denken? Door het te doen?
Ik merk tijdens de lessen dat de combinatie van informatie, inspiratie en discussie het goed doen. Ik hoorde laatst op BNR iemand zeggen dat de debatcultuur in Nederland op een zeer laag niveau is. Meer debatteren helpt alvast bij het nadenken, wikken en wegen. Maar naast kritisch nadenken en argumenteren zou ik een lans willen breken voor flexibel denken met verbeldingskracht. Het vermogen om met je denken een hinkstapsprong te maken. Misschien is “apekooien” een betere vergelijking; je plaatst allerhande toestellen in een gymzaal en maakt daarmee een parcour dat meerdere routes kent. En dat niet alleen, maar juist het koppelen van het meer associatieve denken aan methodisch denken, zoals bij Systematic Inventive Thinking.
Dat gaat niet zomaar. Binnen een organisatie heb je dan stimulans, uitdaging, waardering en vooral ook vertrouwen nodig.
De gesprekken met de studenten hebben in ieder geval al baat bij de combinatie van deze zaken. Ik vraag ze te denken in termen van een gebruikersscenario, maar ook aan een gewenst toekomstbeeld, visualiseren dus. En aan het oplossen van een probleem voor de doelgroep. denken vanuit de doelgroep. denken vanuit dhet KIJK, WANT EN DUS principe. De winst is niet direct een betere scriptie, maar wel direct studenten die met enthousiasme, ontloken denkkracht en een enorme kennis van zaken (hadden ze al, maar neemt toe en raakt ingebed in eigen denken) de professionele wereld betreden.
9 Replies to “idee ontwikkeling en erfgoed”
Ten aanzien van ‘Idee en ontwikkeling erfgoed’:
Een goede hulpvraag die ik mezelf altijd stel om tot een idee te komen is: Wat moet de bezoeker hier ervaren en / of wat moet er hier geleerd worden? De tweede vraag is: Hoe kunnen we dat zo goed mogelijk doen? Het gaat hier om effectiviteit en efficientie, wat mij betreft de twee kernwoorden waar het in educatie / publieksoverdracht over gaat.
Ten aanzien van ‘Idee en ontwikkeling erfgoed’:
Een goede hulpvraag die ik mezelf altijd stel om tot een idee te komen is: Wat moet de bezoeker hier ervaren en / of wat moet er hier geleerd worden? De tweede vraag is: Hoe kunnen we dat zo goed mogelijk doen? Het gaat hier om effectiviteit en efficientie, wat mij betreft de twee kernwoorden waar het in educatie / publieksoverdracht over gaat.
@ Petra: ik ben het met je eens dat de bezoeker centraal moet staan. Dan gaat het niet alleen om de ervaring die de erfgoedinstelling wil meegeven, maar vooral ook de bijdrage die het erfgoed kan leveren aan wat de bezoeker bezighoudt. Dus faciliteren in gesprekken tussen bezoekers, door aanwezig te zijn waar de bezoeker is, door onderwerpen en verhalen te bieden. Maar niet zozeer vanuit een educatief oogpunt. De bezoeker hoeft niet altijd te worden onderwezen, maar wil zich verbonden voelen door bijvoorbeeld zelf een bijdrage te leveren.
Of zoals Mark Zuckerberg, de oprichter van Facebook zegt: “Communities already exist. Instead, think about how you can help that community do what it wants to do”.
Dat vergt een andere manier van denken, die allereerst faciliterend ipv. belerend is. Die niet denkt vanuit kennis-overdracht, maar vanuit kennis-uitwisseling.
@ Petra: ik ben het met je eens dat de bezoeker centraal moet staan. Dan gaat het niet alleen om de ervaring die de erfgoedinstelling wil meegeven, maar vooral ook de bijdrage die het erfgoed kan leveren aan wat de bezoeker bezighoudt. Dus faciliteren in gesprekken tussen bezoekers, door aanwezig te zijn waar de bezoeker is, door onderwerpen en verhalen te bieden. Maar niet zozeer vanuit een educatief oogpunt. De bezoeker hoeft niet altijd te worden onderwezen, maar wil zich verbonden voelen door bijvoorbeeld zelf een bijdrage te leveren.
Of zoals Mark Zuckerberg, de oprichter van Facebook zegt: “Communities already exist. Instead, think about how you can help that community do what it wants to do”.
Dat vergt een andere manier van denken, die allereerst faciliterend ipv. belerend is. Die niet denkt vanuit kennis-overdracht, maar vanuit kennis-uitwisseling.
Het is alweer lang geleden dat ik aan de RA studeerde (“vroegah”, oma spreekt 😉 maar ik heb toen inderdaad niet ervaren dat je _creatieve_ ideeënontwikkeling kunt leren 😉 Terwijl de academie wel al was aangesloten bij de AHK. Het lijkt me een goede ontwikkeling als daar meer aandacht voor komt, wellicht via kruisbestuiving met de andere faculteiten.
Het is alweer lang geleden dat ik aan de RA studeerde (“vroegah”, oma spreekt 😉 maar ik heb toen inderdaad niet ervaren dat je _creatieve_ ideeënontwikkeling kunt leren 😉 Terwijl de academie wel al was aangesloten bij de AHK. Het lijkt me een goede ontwikkeling als daar meer aandacht voor komt, wellicht via kruisbestuiving met de andere faculteiten.
Met veel nieuwsgierigheid heb ik je verhaal gelezen.
De basisvraag uit je verhaal: “Hoe leer je creatief en conceptmatig denken?” is wel degelijk te beantwoorden.
Ik zelf geloof namelijk dat het te ‘leren’ is. Natuurlijk is enig talent wenselijk, maar niet essentieel.
Er is echter geen quick fix. Niet één model dat altijd werkt. Maar er zijn vele technieken waarbij je als vanzelf op allerlei sporen word gezet. En als je daarnaast ook nog eens het overzicht behoudt, weet waar accenten komen te/moeten liggen, dan is het te verwachten dat je ‘andere’ ideeen tegen zult komen bij de studenten.
Zoals gezegd zijn er dus meerdere technieken, degene die mij het meest heeft gebracht is ‘Disurption’ van Jean Marie Dru.
In mijn persoonlijke beleving vertaalt naar ‘Break The Rules’. Alles draait bij disurption om conventies en het spelen daarmee (opzoeken, vermijden of -het leukst- breken).
Misschien moet je ook eens contact opnemen met de Hallo academy in Amsterdam. Uit het verleden weet ik dat daar veel kennis zit op dat gebied.
@ Vincent: dat creatief en conceptmatig denken is aan te leren, ben ik met je eens. Voor het gros van de HBO-studenten is het nogal een klus en daarbij zie je vooral verschil in talent/aanleg maar vooral ook het vermogen om conventies te onderkennen en te durven breken. De meeste HBO-studenten zitten dan juist in een leeftijd dat ze conventies (willen) aanleren (vandaar o.a. het succes van studenten verenigingen).
In brainstormen is het weer anders. Daar wordt van de deelnemers verwacht binnen een kort tijdsbestek een fikse creatieve inspanning te leveren. Wat ook niet iedereen even makkelijk kan. Om te zorgen dat ook de minder creatief begaafden, die evenwel veel expertise en ideeën kunnen hebben, aan bod komen, is S.I.T. een goede methode.
Wat je zegt over Disurption spreekt me enorm aan, daar ga ik me meteen in verdiepen. Dank je voor de tip!